انرژی،نفت،گاز،پتروشیمی
مهندسی نفت (به انگلیسی: Petroleum engineering) کاربرد دانش، فناوری، ریاضیات و اقتصاد در فرآیند اکتشاف، استخراج، برآورد مخزن و توسعه نفت، گاز و سایر ترکیبات هیدروکربوری از مخازن زیرزمینی و انتقال آنها به پالایشگاه، صنایع پاییندستی و مصرفکنندهاست. شایان توجه است که پالایش نفت در حیطۀ صنایع پاییندستی صنایع نفت و گاز بوده و در محدودۀ مهندسی شیمی قرار میگیرد.
در سالهای اخیر بهدنبال تغییراتی که در رویکرد سرمایهها بهسوی منابع جدید انرژی صورت گرفته است، بسیاری از دانشگاهها همچون استنفورد و دانشگاه کالیفرنیا این رشته را به مهندسی منابع انرژی تغییر نام دادهاند؛ چرا که مباحث طرحشده در انرژی زمینگرمایی و سایر انرژیهای نوین کماکان بسیار نزدیک بهاین رشته میباشد.
گرایشهای مهندسی نفت
مهندسی نفت به چندین گرایش تقسیم میشود.
- مهندسی اکتشاف:این گرایش ارتباط نزدیکی با زمینشناسی دارد. در اولین مرحله کشف حوزههای نفتی انجام میگیرد. مهندسان اکتشاف با بکار بردن شیوههای مختلف (مانند لرزه نگاری) به وجود یا عدم وجود نفت پی میبرند.
- مهندسی مخازن: بهگونهای عمل میکنند که محصول نفت و گاز بهواسطه تعیین موقعیت مناسب چاه، سطح میزان استخراج و افزایشدادن روشهای بازیافت نفت، بهینهسازی شود.
- مهندسی حفاری: از لحاظ فنی، حفاری اکتشافی، استخراج و تزریق چاهها را مدیریت میکند.
- مهندسی بهره برداری: که شامل مهندسی زیرسطحی است که اختلال بین مخزن و چاه را مدیریت میکند. وظایف مهندس بهرهبرداری، پرفوراسیون، مهارکردن شن، کنترل جریان حفاری نزولی، کنترل تجهیزات حفاری نزولی، ارزیابی کردن روشهای ساختگی انتقال از راه هوا و همچنین انتخاب سطح تجهیزاتی که جداکننده مایع تولید شدهاند (نفت، گاز طبیعی و آب)، هستند.
مهندسی شیمی (به انگلیسی: Chemical engineering) عبارت است از فرآیندی شیمیایی از قبیل واحدهای یک پالایشگاه، پتروشیمی، صنایع چوب و کاغذ، صنایع غذایی، صنایع سلولزی، صنایع پلیمر، صنایع شیمیایی معدنی و غیره .
واحدهایی که فرآیندهای شیمیایی برای تولید انبوه به کار میرود. به این بخش از مهندسی شیمی، مهندسی فرآیند گفته میشود.
فرآیندهای مجزایی که توسط یک مهندس شیمی به کار گرفته میشوند (مانند تقطیر، استخراج و…)، عملیات واحد نام داشته و شامل واکنش شیمیایی، عملیات انتقال جرم، انتقال حرارت و انتقال اندازه حرکت هستند. این فرآیندها برای سنتز شیمیایی یا جداسازی شیمیایی با هم ترکیب میشوند.
سه قانون فیزیکی اساسی در مهندسی شیمی، اصل بقای جرم، اصل بقای انرژی و اصل بقای اندازه حرکت هستند. انتقال ماده و انرژی در یک فرآیند شیمیایی با استفاده از موازنهی جرم و انرژی برای کل واحد، عملیات واحد یا بخشی از آن ارزیابی میشود. مهندسین شیمی اصول ترمودینامیک، سینتیک واکنش و پدیدههای انتقال را به کار میگیرند.
مهندسی شیمی نوین، گسترهای فراتر از مهندسی فرآیند را در بر میگیرد. هدف اصلی مهندسی شیمی استفاده از دانش شیمی در خلق مواد و محصولات بهتر برای دنیای امروز است. امروزه مهندسین شیمی علاوه بر فرآیندهای تولید مواد اولیهی پایه، بلکه در توسعه و تولید محصولات باارزش و متنوع شرکت دارند. این محصولات شامل مواد ویژه و کارآمد برای صنایعی همچون هوافضا، خودروسازی، پزشکی، صنایع الکترونیک، کاربردهای محیط زیست و صنایع نظامی است. به عنوان مثالهایی از این محصولات میتوان به الیاف، منسوجات و چسبهای بسیار قوی، مواد زیستسازگار و داروهای جدید اشاره کرد. امروزه مهندسی شیمی ارتباطی تنگاتنگ با علوم زیستشناسی، مهندسی پزشکی و اغلب شاخههای مهندسی دارد.
-
- مهندسی فرآیند
- مهندسی صنایع پالایش
- مهندسی صنایع پتروشیمی
- مهندسی صنایع گاز
- مهندسی پلیمر
- مهندسی صنایع غذایی
- مهندسی صنایع سلولزی
- مهندسی صنایع شیمیایی معدنی
- مهندسی طراحی فرآیندهای صنایع نفت
- مهندسی بیوتکنولوژی
- مهندسی داروسازی